نظام استقرار روستاهای نوبنیاد در زاگرس میانی

شیوه زندگی عشایر کوچ­گر یا به تعبیری اقتصاد شبانی در برهه‌هایی از زمان و در اقالیم خاص، شیوه تولید گریزناپذیری بوده است. در کشورمان، که تار و پود چنین شیوه‌ای -علیرغم ظهور جنبه­ هائی جدید از حیات اجتماعی- پا برجا بود، عشایرکوچ­گر نه­ تنها مسئله‌ای اجتماعی آنچنان که امروز مطرح است نبودند، بلکه محور اصلی قدرت سیاسی اقتصادی جامعه نیز تلقی می‌گردیده ­اند. شیوه زندگی عشایر، که در قسمت اعظم ایران از هنجاریافته‌ترین و پراعتبارترین شیوه­ های زیست به شمار می ­آید، تا حدی­ که قدرت اصلی حکومت عمدتاً به اتکاء روابط عشیره­ ای پایدار می­ گردید و مقتدرترین ایلخان بر تخت حکومت جای­گیر می­ شد ...

مویه‌ها، هوره، سوگ‌سروده‌ها و یا چنان­که گفته‌اند آوازهای تلخ، آواهای غمگین و تأمل برانگیزی هستند که نه تنها از احساسات بازماندگان فرد پس از مرگ حکایت می‌کنند، بلکه بسیار فراتر از آن، آیینه تمام نمای فرهنگ، آداب و رسوم و باورهای اساطیری یک قوم‌اند. اشعاری که با این آواهای اساطیری درآمیخته­اند مسافران ابدی و ازلی مویه‌ها نیستند بلکه با توجه به برهه‌های زمانیِ گوناگون، تغییر می­کنند اما آنچه بدیهی است این­  است که تاریخ پدیداری این آواها به زمان‌هایی بسی دورتر از تاریخ شعر و عروض فارسی یا اوزان پهلوی می‌رسد. این مویه‌ها در پیوند با اساطیر قوم لر و باور به دنیای مردگان « شهر مورو»[1]تا حد زیادی معنا و مفهوم می‌یابند. ساختار زندگی ایلی، و ضرورت اجتماعی و تاریخی کوچ‌رو بودن که ریشه در هجوم اقوام بیگانه‌ای چون اعراب، مغول‌ها و حتی حکومت‌های مرکزی داشته، و همین­طور نزاع‌های ایلی که بر سر تثبیت و توسعه قلمرو‌ها و مراتع رخ‌ می‌داده، باعث می‌شده که جامعه ایلی در یک آماده­باش منظم و همیشگی برای حمله و دفاع‌های ناگهانی به سر بَرَد. به همین دلیل ایلات را می‌توان بصورت اردوهای جنگی همیشگی در نظر آورد. این سبک زندگی موجب می‌شده که هنجارها و صور زیبایی‌شناسی ویژه‌ای بر این جوامع حاکم باشد و روحیه جنگنجویی و برجستگی نمادهایی چون اسب و تفنگ و ادوات جنگی، ادوات کوچ  و ادوات شکار به عنوان نمادهای حیاتی و شرح داستان­پردازی و اسطوره­سازی بر محور این رشادت­ها و دلیری­ها برای این جوامع در کنار زیبایی ظاهری مردان و زنان این قوم، در آیین­های­شان برجسته گردد.